Samenwerken in perspectief

Zullen we samenwerken? Het is een zinnetje dat mijn hart allereerst een huppeltje van pure blijdschap doet maken. Een nét iets te groot huppeltje. Want zelfstandig ondernemen is prachtig én eenzaam op zijn tijd. Voor mij is het handig gebleken om niet altijd metéén "Ja, ik wil!" uit te schreeuwen. Als ik dat wel doe, stap ik namelijk op een roze wolk zonder de draagkracht ervan te testen.

Ik heb gemerkt dat het woord samenwerken wordt gebruikt en misbruikt voor verschillende dingen:

1. De taart verdelen
   We verdelen de stukjes van een bestaande taart (ook wel werkoverleg geheten). Jij neemt dit stukje taart en ik dit stukje. En als dan blijkt dat iemand zijn stukje niet gedaan heeft, kun je met je vinger wijzen en is het tenminste duidelijk wie verantwoordelijk is. Dat is dan weliswaar werken, maar is het ook samenwerken? Ik herdoop het graag tot samenwerkverdelen.
   
2. Meewerken
   De ander heeft zijn plan klaar, heeft iets van jou nodig en vraagt of je wilt samenwerken. Er wordt een beroep gedaan op een gemeenschappelijk belang dat er (nog) niet is. Het is prima om ingezet te worden in het plan van de ander als dat maar duidelijk is. Dan kun jij vervolgens bepalen of je daar op één of andere manier ook een voordeel van inziet. 
3. Synergie Die zeldzame ontmoetingen waarin de tijd vertraagt, alles klopt. Er ontstaat een ruimte waarin je elkaar vragen stelt, onderzoekt, je gezichtspunten verliest en tot iets komt wat je afzonderlijk van elkaar niet had kunnen bedenken. En aan het einde is het voor niemand meer duidelijk wie nou verantwoordelijk was voor welk deel van het proces of de creatie en dat doet er ook niet toe. Synergie kun je niet plannen, maar slechts faciliteren. En dat is paradoxaal in een samenleving waarin wij soms af willen dwingen dat mensen samenwerken.

Voor mij is het belangrijk gebleken om te checken welke van de drie definities (en wellicht zijn er meer) van samenwerken de ander bedoelt. Wat vraagt de ander nu echt van jou? En waar ben jij naar op zoek? Matcht dat? Pas dan kun je volhartig Ja of Nee zeggen. Als je er echt samen uit bent gekomen is er niemand die een gevoel van verlies ervaart.

Wat versta jij onder samenwerken?

Tekst & illustraties: Marina

Met dank aan Nicoline en Simon voor de synergie
tijdens 't drinken van een collegiaal kopje koffie.