Fair Trade Internet

In de zomer van 2009 kreeg ik te maken met de DMCA, kort-door-de-bocht de Amerikaanse voorloper van ACTA. Slideshare had mijn slideshow “The 7 habits of highly effective people” op zwart gezet vanwege een vermeende inbreuk op auteursrechten. En dat vond ik best bizar omdat ik dacht dat ik me toch tamelijk bewust was van de wet op het internet. Alle  plaatjes die ik gebruik, hebben een Creative Commons licentie om maar iets te noemen. Maar bij navraag bleek het niet om de plaatjes te gaan. Het waren de advocaten van Stephen Covey die Slideshare hadden verordoneerd mijn slideshow op zwart te zetten. Ik zal jullie de details besparen maar het was een enerverende - bijna slopende - ervaring waarin ik op allerlei manieren contact probeerde te krijgen over de aard van de aanklacht. De enige reactie die ik (herhaaldelijk) heb gekregen is dat Coveys advocaten gezien mijn uitspraken (die gewoon vragen waren) “now assigned the matter to our outside intellectual property lawyers and authorized them to move forward with formal legal action”.  Guilty until proven innocent. En enige voet tussen de deur om mijn innocence te bewijzen, kreeg ik niet. Dat was ook niet in het belang van Covey c.s. De slideshow was tenslotte al offline gehaald. Uiteindelijk heb ik het niet op een rechtzaak aan laten komen en ook Slideshare gaf aan dat ze mijn positie begreep maar zelf geen positie koos omdat ze zich zo’n rechtzaak als kleine intermediair ook niet kunnen veroorloven.

Met mijn slideshow is het goed gegaan. Alhoewel hij niet meer op mijn eigen Slideshare pagina staat, zijn kopieën geduldig. Naar aanleiding van mijn casus en mijn vragen daarover richting Slideshare, heeft Slideshare haar DMCA procedure aangepast. Nu mogen de Coveys van deze wereld alleen nog zeggen dat het héle werk inbreuk maakt op het auteursrecht als dat voor álle slides geldt. Dat is winst.

Met mijzelf ging het een tijdje iets minder. Ik had last van Chilling Effects. Misschien ben ik mede door deze zaak wel allemaal eigen beelden gaan produceren (zodat het auteursrecht tenminste bij mij ligt ;-)). En dat is ook wel weer een mooie ontwikkeling geweest. Elk nadeel hep zijn voordeel, je weet.

Ik begrijp dat partijen er niet op zitten te wachten om met elk individu dat hun rechten (volgens hen) treedt in discussie te gaan. Want in discussie gaan, elke casus apart bekijken, kost natuurlijk tijd. Ik begrijp een zwart-wit benadering wel, maar het is er niet ééntje die ik voorsta. Omdat er teveel gevallen zullen zijn waarbij de beschuldiging niet terecht is; teveel gevallen waarin een DMCA oneigenlijk gebruikt wordt; teveel gevallen waarin de uiteindelijke gang naar de rechtszaal niet gemaakt zal worden.

En nu – drie jaar later - was er onlangs de oproep een petitie te tekenen over “internetvrijheid”. Ik heb het onderwerp een tijd lang lager op mijn prioriteitenlijstje gezet maar nu was de petitie zo getekend, de enquete zo ingevuld en de Covey affaire zo opgerakeld (En iets van trillende vingers voel ik nog steeds). Maar betekent mijn stem – samen met mijn ervaringen – dan dat ik het in alle opzichten oneens ben met wat ACTA beoogt? Mijn antwoord is nee. Zoals ik schreef ben ik geen voorstander van een zwart-wit benadering. Op het moment dat partijen mij slechts de argumenten geven waarom ik TEGEN of VOOR zou moeten zijn, raak ik achterdochtig. Ik denk dan aan de petitie waarin 43 van de 50 mensen tekenden dat er een verbod op water zou moeten komen. En ja, iedereen is vatbaar voor dit soort “fouten”. Lees maar en zie hoe framing werkt.

Om tot een weloverwogen oordeel te komen moet je naar meerdere kanten van een “probleem” (durven) kijken. Positief, negatief, in je voordeel, in je nadeel enzovoort. En dat vergt nogal wat bij een ingewikkeld onderwerp zoals ACTA c.s. Vaak volgen mensen dan gewoon hun “peers”. Je baseert je mening dan niet op de inhoud maar op de mening van mensen die je vertrouwt. Logisch.

Toch helpt een JA of een NEE alleen op de korte termijn. Het helpt de discussie uiteindelijk niet verder. Na PIPA, SOPA en ACTA volgt CISPA en .. en …. Stel dat je één keer even niet oplet en je vergeet tegen te stemmen, dan ben je dus mooi de pineut. Je hebt meer kans het tij te keren als je op de zaken vooruit loopt. Wat is er nou eigenlijk aan de hand rondom ACTA c.s.? Wat is de echte vraag? Volgens mij is dat de vraag die ook centraal stond in mijn presentatie “Delen 2.0”. Op een slide staat: 

"Hoe kunnen we goede bedoelingen van slechte bedoelingen onderscheiden zonder het systeem dicht te timmeren?" En ik voeg nu toe: Hoe zorgen we ervoor dat we ons in een democratische samenleving met zijn allen verantwoordelijk voelen voor een fair trade internet?    

Als dat met ACTA niet kan dan is ACTA niet het antwoord op deze vraag. Om de discussie verder te helpen, moeten we onze vragen centraal blijven stellen. Welke maatschappij staan wij voor? Helpt ACTA ons daarbij? Welke ongewenste effecten kan ACTA gaan krijgen? Kunnen we die nu al voor zijn? Is het middel erger dan de kwaal? Wat is eigenlijk de kwaal? Het zijn vragen die onder andere gesteld worden door @MarietjeD66. Want met vragen kun je uiteindelijk komen tot gemeenschappelijke grond, de controverse voorbij.  En vind je oplossingen die je in je eentje niet had kunnen bedenken.

Ik stem voor een fair trade internet.

Omdat het wel kan.

Marina

PS Het plaatje met een definitie van netneutraliteit is het eerste beeld dat bij mij onstond bij het nadenken over een visuele bijdrage aan deze discussie. Zie het als een visueel woordenboek met één woord erin ;-)